آشنایی با سکه و انواع آن

یکی از امن ترین و بهترین روش های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری بر روی طلاست. همان طور که می دانید سرمایه گذاری بر روی طلا از روش های مختلفی انجام می شود که یکی از آن روش ها سرمایه گذاری از طریق خرید سکه است.

سکه در بازار ایران به چند شکل موجود است در این مقاله قصد داریم تا با انواع آن آشنا شویم. پس با ما همراه باشید…..

سکه بهار آزادی چیست؟

سکه طلا بهار آزادی

به تمامی سکه‌هایی که از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۷۰ ضرب شده‌اند، سکه بهار آزادی یا سکه طرح قدیم می‌گویند. در اولین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، سکه‌های طلا منقش به نام حضرت علی (ع) و عبارت «بانک ملی ایران» در یک‌طرف و تصویر حرم امام رضا (ع) و عبارت «اولین بهار آزادی» در طرف دیگر ضرب شد. در آن زمان سکه ۲.۵ بهار و ۵ بهار هم با همین طرح وجود داشت.

سکه امامی چیست؟

سکه طلا امامی

بعد از رحلت امام خمینی، سکه‌های یادبودی با تصویر امام ضرب شدند و عبارت «اولین بهار آزادی» هم به «بهار آزادی» تغییر کرد. یعنی کلمه «اولین» از آن حذف شد. بعد از آن، به جای بانک ملی، بانک مرکزی متولی ضرب این سکه‌ها شد. این سکه‌ها با نام امامی معروف شدند. به طور کلی، به سکه‌هایی که بعد از سال ۱۳۷۰ ضرب شده‌اند، سکه طرح جدید یا سکه‌ی امامی می‌گویند.

تفاوت سکه بهار آزادی و سکه امامی چیست؟

به تمامی سکه‌هایی که از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۷۰ ضرب شده‌اند، سکه بهار آزادی یا سکه طرح قدیم می‌گویند.
به سکه‌هایی که بعد از سال ۱۳۷۰ تاکنون ضرب شده‌اند، سکه طرح جدید یا سکه‌ی امامی می‌گویند.
این دو سکه از نظر وزن و عیار طلا هیچ فرقی با هم ندارند و فقط سال ضرب آنها متفاوت است. هر دو سکه امامی و بهار آزادی عیار ۹۰۰ از 1000 یعنی 22 عیار(که در ادامه بیشتر توضیح می دهیم) و وزن 8 گرم و 133 سوت دارند.

انواع سکه طلا

ضرابخانه بانک مرکزی ایران، هر سال انواع سکه طلا را ضرب و از طریق بانک‌های عامل یا صرافی‌های مجاز به بازار عرضه می‌کند. این سکه‌ها به صورت خرد یا عمده و به قیمت روز خریدوفروش می‌شوند. این سکه‌ها شامل موارد زیر هستند:

تمام سکه بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۸.۱۳ گرمی
تمام سکه بهار آزادی (طرح جدید-امامی)، سال ضرب ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۸.۱۳ گرمی
نیم سکه بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۴.۰۷ گرمی
ربع سکه بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۲.۰۳ گرمی
سکه یک گرمی بهار آزادی، سال ضرب ۱۳۹۰ به بعد با عیار ۹۰۰ و وزن ۱.۰۱ گرمی
در بین انواع سکه‌های بهار آزادی، سکه یک گرمی از سال ۱۳۹۰ به بعد ضرب شده و به همین دلیل کمتر بین مردم معروف است. دلیل اینکه بانک مرکزی چنین سکه‌ای ضرب می‌کند، کاهش قدرت خرید مردم است. در سال‌های اخیر بیشتر مردم برای هدیه دادن به خرید سکه پارسیان روی آورده بودند. به همین خاطر، بانک مرکزی تصمیم گرفت تا سکه‌ای جدید ضرب کند که عیار بیشتری نسبت به سکه پارسیان دارد (عیار سکه یک گرمی ۲۲ است در حالی که عیار سکه‌ی پارسیان ۱۸ است.) تا به این ترتیب، پاسخگوی نیاز افرادی باشد که خواهان سکه یک گرمی با قیمت مناسب‌تر و عیار بیشتر هستند.

فرق سکه‌ها بانکی و غیر بانکی چیست؟

سکه‌های غیربانکی اعتبار ندارند و بسیار ارزان‌تر خریدوفروش می‌شوند. به همین خاطر، توصیه می‌کنیم حتماً سکه‌هایی بانکی بخرید تا موقع فروش مشکلی برایتان پیش نیاید.

سکه‌های بانکی و غیر بانکی از نظر ظاهر و طراحی با هم متفاوت هستند. به این صورت که، در سکه‌های غیر بانکی طرح بارگاه امام رضا (ع) نامنظم است و سکه تاب دارد. اما مهم‌ترین فرق آنها این است که وزن سکه بهار آزادی بانکی همیشه ثابت است. اما وزن سکه‌های غیربانکی ممکن است متفاوت و کمتر از حد استاندارد باشد.

طلا و به دنبال آن سکه در ایران به عوامل مختلفی وابسته است که از جمله آن می توان:

1- قیمت جهانی طلا: قیمت جهانی طلا به صورت یک اونس (۳۱٫۱۰۳ گرم) طلای خالص اعلام می‌شود.
2- ارزش دلار به ریال: در دوره‌هایی که دلار با چند نرخ متفاوت عرضه می‌شود، معیار، قیمت دلار در بازار است.
3- حباب سکه: فاصله قیمت حقیقی سکه و قیمت بازاری آن که بر اثر عرضه و تقاضا ایجاد می‌شود.
4- سال ضرب سکه: از سال ۸۶ به این طرف، سکه‌ها با تاریخ ۱۳۸۶ ضرب می‌شوند و سکه‌های ضرب سال‌های قبل ارزش کمتری دارند.
5- هزینه ضرب سکه توسط بانک مرکزی: تقریباً معادل هفت‌هزار تومان، طبق برآورد سال ۱۳۸۶ دارد.
6- کارمزد عرضه سکه در بانک: تقریباً معادل پانصد تومان، طبق برآورد سال ۱۳۸۷ دارد.
از بین معیار‌های تعیین‌کننده قیمت سکه طلا، سه عامل قیمت جهانی طلا، قیمت دلار و حباب، به‌طور روزانه و گاهی حتی به صورت لحظه‌ای در حال تغییر هستند. این امر باعث نوسان قیمت سکه می‌شوند.

سخن پایانی

در این مقاله سعی شد تا آشنایی شما با انواع سکه، عیار آن، نحوه محاسبه و…. بیشتر شود. توضیح دیگری که لازم است داده شود این است که سکه امامی را می توان به دو صورت خرید کرد یکی به صورت گواهی سکه که از طریق بورس اوراق بهادار صورت می پذیرد و یکی به صورت فیزیکی از طلا فروشی ها و بعضی از صرافی ها.
خرید به صورت گواهی را در یک مقاله جدا توضیح خواهیم داد ولی در صورتی که قصد خرید به صورت فیزیکی داشته باشید توصیه می شود که خرید خود را طلافروشی های مطمئن انجام دهید.