به‌صورت کلی ریسک به‌عنوان مفهومی معرفی می‌شود که حکایت از فقدان امنیت قطعی دارد. در ادبیات اقتصاد سیاسی این مفهوم هم‌زمان به معنای موقعیتی است که در چارچوب آن فرایند سرمایه‌گذاری و ایجاد ثروت با مخاطرات اقتصادی مواجه می‌گردد. هم‌زمان، در مطالعات و ادبیات دانش ژئواکونومیک، ریسک‌های ژئوپلیتیکی عمدتاً در ارتباط با اقتصاد کلان و بازارهایی مطرح می‌شوند که متأثر از رقابت‌های بازیگران سیاسی منطقه‌ای و جهانی هستند و به‌صورت پیوسته سیالیت حاکم بر سیاست بین‌الملل باعث ایجاد تحول و پویایی در آنها می‌گردد.
با جهانی‌شدن اقتصاد و سرمایه، بازارهای اقتصادی کشورها متأثر از کنش‌ها و واکنش‌های ژئوپلیتیکی است که در مقیاس‌های مختلف ملی، منطقه‌ای و جهانی به وقوع می‌پیوندند. این موضوع بیانگر اهمیت رخدادها و فرایندهای ژئوپلیتیک است. چنانچه در سال‌های اخیر، بانک مرکزی اروپا، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی برای تحلیل اقتصاد در سطح جهانی به‌صورت پیوسته و به عبارتی دیگر به‌عنوان یک‌روند تحلیلی برای ارزیابی اقتصاد جهان خطرات ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیکی را برای آینده وضعیت مالی و اقتصاد جهانی مورد بررسی قرار داده‌اند.
این موضوع حکایت از آن دارد که بازار جهانی اقتصادی و مالی به‌شدت متأثر از رخدادهای ژئوپلیتیکی در سطح جهان است. به‌عبارت‌دیگر بالندگی و فروسایی بازارهای سرمایه، را می‌توان تابع کنش‌ها و رخدادهای ژئوپلیتیکی دانست. همین موضوع نهادهای مالی و مؤسسات افکارسنجی بین‌المللی را بر آن داشته است تا در کنار تحلیل‌های مبتنی بر اقتصادسنجی به ارزیابی تأثیر رخدادهای ژئوپلیتیک بر هر دوی بازارها و شیوه تفکر و نگرش فعالان حوزه سرمایه بپردازند. به‌عنوان نمونه در یک نظرسنجی که توسط مؤسسه افکارسنجی گالوپ در سال 2017 انجام شد و نتایج آن در اختیار محققان قرار گرفته است، از بیش از 1000 سرمایه‌گذار خواسته شد تا در یک پیمایش کمی – کیفی برای کسب شناخت در مورد شیوه نگرش سرمایه‌گذاران به رخدادهای بین‌المللی و تنش‌های ژئوپلیتیکی مشارکت نمایند. نتایج این نظرسنجی نشان داد که 75 درصد از پاسخ‌دهندگان به‌صورت جدی در مورد پیامدهای اقتصادی درگیری‌های نظامی و تنش‌های دیپلماتیک که در سراسر جهان در حال رخ‌دادن هستند نگران هستند و معتقد هستند که این موضوعات می‌تواند تبعات اقتصادی مختلفی را برای هر دوی اقتصاد جهانی و فعالیت سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشند. افزون بر این نظرسنجی، مطالعاتی که در حوزه اقتصاد سیاسی بین‌الملل انجام‌گرفته است و تلاش داشته‌اند تا تأثیر رخدادهای ژئوپلیتیک را مورد ارزیابی قرار دهند نشان می‌دهند که چنانچه جهان در معرض تشدید تنش‌های سیاسی و اقتصادی میان ابرقدرت‌های جهانی (ایالات متحده، اتحادیه اروپا، روسیه، چین) قرار گیرد، یا اینکه در نتیجه بروز درگیری‌ها و تنش‌های ژئوپلیتیکی برخی از مناطق جغرافیایی جهان اسیر نا‌امنی شوند روندهای اقتصادی و جریان‌های جهانی سرمایه به‌صورت قابل‌توجهی تحت‌تأثیر قرار خواهند گرفت و ممکن است در شرایطی این تنش‌ها به کاهش رشد اقتصاد جهانی یا ایجاد موانعی عمده در زنجیره تأمین کالاهای مختلف خواهد انجامید. به‌عبارت‌دیگر، جهان اقتصادی تابع کنش‌ها و واکنش‌های ژئوپلیتیکی قرار دارد؛ بنابراین، به همان اندازه که مسئله شناخت عوامل بحران و شیوه‌های کنترل آن برای حکومت‌های ملی اهمیت دارد، برای شرکت‌های فعال در بازار سرمایه ضرورت دارد که با شناسایی عوامل بحران و تأثیرات احتمالی آنها بر روندهای اقتصادی و فرایندهای ژئواکونومیک زمینه را برای کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیک در حوزه سرمایه‌گذاری فراهم نموده و به‌این‌ترتیب از خود، مشتریان و شرکای اقتصادی خویش در برابر این طیف از موقعیت‌ها محافظت نمایند.
در نتیجه باید بر روی این نکته تأکید داشت که شناسایی عوامل اثرگذار ژئوپلیتیکی و ریسک‌های ژئوپلیتیکی مؤثر در سرمایه‌گذاری‌ها، را نه‌تنها باید از جمله اهداف مهم سرمایه‌گذاران شرکت‌ها و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی است، بلکه آن را باید به‌عنوان یک بخش از وظایف بخشی در مدیریت بازار سرمایه و کسب‌وکار نیز در نظر گرفت. چرا که ریسک‌های ژئوپلیتیکی می‌توانند تأثیرات مختلفی بر روی هر دوی عملکرد سرمایه و فرایند حفظ آن داشته باشند. به بیان دیگر، شناخت و معرفی مناسب و درست مفهوم ریسک ژئوپلیتیک و تأثیرات آن بر اقتصاد یک ابزار مهم و درعین‌حال تعیین‌کننده است که فرصت آن را فراهم می‌آورد تا در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در حوزه سرمایه‌گذاری به‌صورت خردمندانه‌ای گام برداشت و از شرایط حاکم و پویایی موجود در بازارهای مالی به‌صورت مناسبی برای تولید ثروت بهره جست. در اینجا باید بر روی این نکته تأکید داشت که بسیاری از مدل‌های اقتصادی نشان می‌دهند که رویدادها و تهدیدات ژئوپلیتیکی چنان برای بازار سرمایه و عملکرد آن نامطلوب هستند که می‌توانند متغیرهای کلان اقتصادی را به شیوه‌های مختلفی تحت‌تأثیر خود قرار دهند. پیامد شناخت این تأثیرات، ایجاد ضرورت شیوه آمادگی بازار سرمایه برای رویارویی با این شرایط است. بااین‌حال و علی‌رغم آن که ثابت شده است شناخت ریسک‌های ژئوپلیتیک می‌تواند به عملکرد صحیح در بازار سرمایه یاری برساند، تاکنون اهمیت عوامل ژئوپلیتیکی در شکل‌دهی به نتایج کلان اقتصادی محور موردتوجه بازار سرمایه قرار نگرفته است و همچنان تصمیمات اقتصادی با غفلت بنیادین نسبت به ماهیت تأثیرگذار رخدادهای ژئوپلیتیک اتخاذ می‌گردند و به‌این‌ترتیب بازارهای سرمایه و فعالیت سرمایه‌گذاران در معرض ریسک‌های ژئوپلیتیک مختلفی قرار می‌گیرند که به‌صورت منطقی پرهیز از آنها می‌تواند ممکن باشد. یک بخش مهم از زیان‌های تحمیلی در بازار سرمایه را می‌توان به عدم آگاهی از ریسک‌های ژئوپلیتیک و تغییراتی که در حوزه ژئواکونومیک در حال رخ‌دادن هستند نسبت داد. به‌عبارت‌دیگر، ضعف در نگرش چندبعدی به محیط سیال حاکم بر سیاست بین‌الملل به یک عامل مخرب در فعالیت بازار سرمایه تبدیل شده است. زیرا، غیبت یک نگاه هوشیارانه به سیاست بین‌الملل باعث غفلت ورزیدن از شرایط محیطی تأثیرگذار در بازار سرمایه و موجد ریسک‌های ژئوپلیتیک می‌گردد.
از جمله محدودیت‌هایی چنین نگرشی، فقدان شناخت در مورد شاخص‌هایی است که در یک دوره زمانی مشخص در کنار یکدیگر به تأثیرگذاری بر محیط جغرافیایی می‌پردازند و به‌این‌ترتیب زمینه را برای ایجاد ریسک‌های ژئوپلیتیک فراهم می‌کنند؛ بنابراین، ضرورت دارد که سرمایه‌گذاران برای اطمینان از میزان تأثیرگذاری ریسک‌های ژئوپلیتیک بر سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی خود به متخصصانی مراجعه نمایند که توانایی سنجش و اندازه‌گیری ریسک‌های ژئوپلیتیکی مؤثر بر اقتصاد را دارند. چرا که این متخصصان از توانایی آن برخوردار هستند که با استفاده از دانش خود در زمینه شاخص‌های ریسک‌های ژئوپلیتیک، رصد رسانه‌ای (روندنگاری) از نقاط مختلف جهان و همچنین تحلیل رخدادهای اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و… به ارزیابی ریسک‌های موجود بپردازند.
در اینجا ساختار شاخص ریسک ژئوپلیتیک می‌تواند شامل تعریف، اندازه‌گیری و اعتبارسنجی رخدادها باشد. در نتیجه شاخص ریسک ژئوپلیتیک را می‌توان به‌عنوان معیاری برای شرکت‌های بزرگ، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران در نظر گرفت که با استفاده از آن می‌توانند در حوزه‌های مختلف میزان مخاطرات، فرصت‌ها، نقاط قوت و ضعف موجود را شناسایی نموده و بر اساس نتایج آن به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری اقتصادی بپردازند. در این چارچوب، ریسک‌های ژئوپلیتیک را می‌توان با استفاده از طراحی الگوهای ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک در گام اول مورد شناسایی قرارداد. در ادامه ریسک‌های ژئوپلیتیک شناسایی شده را می‌توان بر پایه شدت و درجه اهمیت در طیفی از ریسک‌های ژئوپلیتیکی بالا تا ریسک‌های ژئوپلیتیکی ضعیف مورد پیمایش، پایش و سنجش قرارداد و بر اساس نتایج به‌دست‌آمده الگوهای جدیدی را طراحی و به مرحله اجرا گذاشت که در چارچوب آنها خطرات و فرصت‌های اقتصادی را به‌صورت سیستماتیک شناسایی می‌شوند، مورد طبقه‌بندی قرار می‌گیرند، میزان اهمیت و اولویت آنها مشخص می‌گردد و در نهایت برای استفاده مشتریان ارائه گردند.
