قطر از نظر مساحت دومین کشور کوچک در منطقه ژئوپلیتیک خلیج‌فارس محسوب می‌شود. اما دامنه نقش‌آفرینی این کشور در پویایی‌های ژئوپلیتیک حاکم بر منطقه خلیج‌فارس و سیاست جهانی به‌قدری گسترده و فراگیر بوده است که بسیاری از تحلیل‌گران ژئوپلیتیک کشور قطر را در رده قدرت‌های متوسط جهانی طبقه‌بندی کرده‌اند. این نفوذ و نقش‌آفرینی سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک که با نقش پررنگ رسانه‌ای قطر همراه شده است باعث می‌گردد که توجه به ژئوپلیتیک قدرت و ریسک‌هایی که برای قطر یا در زمینه این کشور وجود دارد از اهمیت بسزایی برخوردار گردد.
کشور قطر در مجموع دارای 11581 کیلومترمربع مساحت است که چنین وضعیتی، این امیرنشین کوچک در حاشیه جنوبی خلیج‌فارس را از نظر وسعت در رتبه 158 جهان قرار داده است. جمعیت این کشور بر اساس برآوردهای بانک جهانی در نیمه نخست سال 2022 میلادی به بیش از 2 میلیون و 881 هزار نفر رسیده است. از این جمعیت برآورد می‌شود که حدود 400 هزار نفر شهروند پادشاهی قطر هستند و 2 میلیون و 481 هزار نفر نیز در زمره مهاجران خارجی قرار می‌گیرند. از نظر جمعیت‌شناسی شهروندان عرب با یک اکثریت 40 درصدی بیشترین سهم را در جمعیت ساکن قطر دارند. کشورهای منطقه جنوب آسیا نیز 36 درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند و در رتبه بعدی ایرانیان مهاجری قرار دارند که برای کار به این امیرنشین مهاجرت کرده‌اند و جمعیت آنها در حدود 10 درصد برآورد می‌شود. نکته قابل‌توجهی که در این زمینه وجود دارد جمعیت پرشمار ایرانیان ساکن قطر است که در حوزه‌های مختلفی نظیر سلامت، بهداشت، صنایع، خدمات، تجارت و امور مالی این کشور مشغول به کار هستند و می‌توانند به‌عنوان یک عامل مهم برای نقش‌آفرینی ایران در اقتصاد این کشور باشند.
کشور قطر برای اداره اقتصاد خود به‌صورت فزاینده‌ای به نیروی کار مهاجران خارجی وابسته است. برآورد می‌شود که به‌طورکلی بیش از 86 درصد جمعیت و 94 درصد نیروی کار فعال در کشور قطر به مهاجران خارجی ساکن این کشور اختصاص داشته باشد. کشور قطر یکی از کشورهای انگشت‌شمار جهان است که تمام شهروندان ساکن آن بالای خطر فقر قرار دارند و در آن تقریباً هیچ اثری از فقر وجود ندارد. آمار بیکاری در کشور قطر رقم شگفت‌انگیز 1 درصد است که عموماً افرادی را در بر می‌گیرد که یا تمایل به اشتغال ندارند و یا در جستجوی شغل جدید هستند. ترکیب درآمد سرانه بالا، سیاست‌های بهداشتی و حمایتی گسترده و ثبات اقتصادی باعث شده است که کشور قطر از نظر شاخص توسعه انسانی همواره در فهرست 5 کشور با توسعه انسانی بالای جهان قرار داشته باشد.
در سال 2021 میلادی مجموع تولید ناخالص داخلی اسمی کشور قطر بیش از 236 میلیارد و 257 میلیون دلار بوده است که باعث می‌گردد سرانه تولید درآمد شهروندان قطری به بیش از 85 هزار دلار برسد. از نظر برابری قدرت خرید، در همین سال تولید ناخالص داخلی قطر بیش از 315.299 میلیارد دلار بوده است که زمینه‌ساز فراهم شدن یک سرانه قدرت خرید به ارزش 112 هزار و 789 دلاری برای ساکنان این کشور شده است. این درآمدهای سرشار اقتصادی به‌صورت عمده در منابع غنی نفتی و گازی کشور قطر ریشه دارند که باعث شده است این کشور به یکی از ثروتمندترین سرزمین‌های جهان تبدیل شده و برای سرمایه‌گذاری اقتصادی و تجارت فرصت‌های متعددی را در پیش روی سرمایه‌گذاران قطری و خارجی قرار دهد.
کشور قطر از نظر ذخایر گاز طبیعی پس از کشورهای روسیه و ایران در رتبه سوم کشورهای جهان قرار می‌گیرد. برآوردهایی که توسط آژانس بین‌المللی انرژی صورت‌گرفته است نشان‌دهنده آن است که کشور قطر در سال 2021 میلادی حداقل دارای 25 هزار و 470 میلیارد مترمکعب ذخایر گاز طبیعی تثبیت شده بوده است. این ذخایر گاز طبیعی درمجموع معادل 13.39 درصد از کل ذخایر گاز طبیعی کشف شده جهان است. در حوزه گاز طبیعی، کشور قطر به سبب سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌های استخراج، فراوری و صدور گاز طبیعی توانسته است به بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی و میعانات گازی جهان تبدیل شود. بخش مهمی از موفقیت‌های قطر را می‌توان مرهون راهبردهای ژئوپلیتیک ایران دانست که باعث شده است برای بیش از 2 دهه اقتصاد ایران در سایه مناقشه هسته‌ای با غرب در سایه تحریم‌های بین‌المللی به فعالیت خود ادامه دهد و به همین سبب نتواند سرمایه‌گذاری مناسبی را در زیرساخت‌های استخراج گاز طبیعی از میادین گاز طبیعی خود را به عمل آورد. به‌عبارت‌دیگر، بحران‌های ژئوپلیتیکی که ایران با آن دست‌به‌گریبان است نه‌تنها زمینه‌ساز ازدست‌رفتن بازارهای بزرگ انرژی گاز طبیعی برای ایران شده است، بلکه زمینه آن را فراهم کرده است تا برای بیش از 2 دهه کشور قطر سهم بیشتری از منابع گاز طبیعی مشترک با ایران برداشت نماید.
در حوزه نفت خام، کشور قطر در سال 2021 میلادی دارای 25 میلیارد و 471 میلیون بشکه ذخایر نفتی بوده است که تقریباً برابر با 1.83 درصد از منابع نفت خام کشف شده جهان است. تولید روزانه نفت قطر در سال 2021 میلادی معادل 1 میلیون و 303 هزار بشکه بوده است. سرانه تولید نفت خام قطر بالاترین نرخ را در سطح جهان دارد. به‌صورت میانگین سالانه سرانه تولید نفت هر شهروند مقیم قطر در سال 2021 میلادی معادل 500 هزار بشکه نفت خام بوده است که از نزدیک‌ترین رقیب این کشور، یعنی امارات متحده عربی، 163 هزار بشکه بیشتر است. در اقتصاد کشور قطر استخراج و صدور گاز طبیعی نقش مهمی در تولید ناخالص داخلی داشته است. برآوردها نشان می‌دهد که در پایان سال 2021 سهم گاز طبیعی در صادرات این کشور بالغ بر 57.5 درصد بوده است. بعد از گاز طبیعی، نفت خام با 20 درصد و محصولات پتروشیمی با 10.7 درصد بیشترین سهم را در سبد صادرات این کشور به خود اختصاص داده بودند. این آمارها نشان‌دهنده آن است که کشور قطر در میان کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس تنها کشوری است که بیش از 50 درصد درآمدهای صادراتی خود را از طریق فروش گاز طبیعی به دست می‌آورد و هم‌زمان محصولات انرژی یک سهم 88.2 درصدی در اقتصاد این کشور باعث وابستگی گسترده اقتصاد قطر به صدور حامل‌های انرژی شده است.
وابستگی گسترده اقتصاد قطر به صدور انرژی‌های فسیلی باعث شده است که این کشور بیش از سایر کشورهای منطقه خلیج‌فارس در معرض ریسک‌های ژئوپلیتیک قرار داشته باشد. با وجود این، یک نکته اساسی در اینجا وجود دارد که باید به آن توجه کرد؛ خلاف سایر کشورهای خاورمیانه که همه به صدور نفت خام وابسته هستند، کشور قطر بخش عمده درآمدهای خارجی خود را از طریق فروش گاز طبیعی به دست می‌آورد. این امر به معنای آن است که این کشور در برابر ریسک‌های ژئوپلیتیک انرژی که در حوزه نفت خام به وقوع می‌پیوندد آسیب‌پذیری بسیار اندکی نسبت به سایر کشورهای صادرکننده انرژی دارد. از طرف دیگر، در حوزه گاز طبیعی رقیب اصلی این کشور روسیه است که در شش ماه اخیر به علت تحریم‌های اقتصادی آمریکا در حال تجربه آسیب به اقتصاد خود است. مهم‌ترین رقیب منطقه‌ای و جهانی قطر در بازار انرژی گاز طبیعی ایران است که در اثر آسیب‌های طولانی‌مدت اقتصادی که در دو دهه اخیر تحمل کرده است به‌صورت قابل توجهی ظرفیت‌های عملیاتی استخراج و صدور گاز طبیعی خود را از دست داده است و حداقل تا 10 سال آینده نمی‌تواند تهدید مهمی بر علیه بازارهای انرژی گاز طبیعی قطر ایجاد کند. به عبارت دیگر، کشور ایران برای آنکه بتواند با اقتصاد پویای قطر رقابت کند نیازمند آن است که حداقل 100 میلیارد دلار در حوزه گاز طبیعی سرمایه‌گذاری نماید تا در 10 سال آینده بتواند سطح توانایی خود را در حوزه استخراج و صدور گاز طبیعی به کشور قطر برساند.