مرکز مشاوره اقتصادی ایرانیان

آیا به اوج قیمت نفت رسیده ایم؟

در نهایت ممکن است حق با کسانی که در حوزه نفت حرفی برای گفتن دارند باشد زیرا افزایش شدید نرخ بهره جهانی به مصرف لطمه می زند و انتظار نمی رود تولید سوخت مایع در سال جاری یا سال آینده به اوج خود یعنی 102.2 میلیون بشکه در روز بازگردد.

در سال 1919، زمین شناس ارشد سازمان زمین شناسی ایالات متحده نوشت که تولید داخلی – که در آن زمان با حدود 960000 بشکه در روز تولید می شد، حدود 6 درصد از سطح کنونی – ظرف دو تا پنج سال شروع به کاهش خواهد کرد. در دهه 2000، کمبود اکتشافات میادین نفتی منجر به نگرانی­های ناشی از تمام شدن ذخایر شد، قبل از اینکه انقلاب شیل باعث افزایش ناگهانی تولید شود. BP Plc در سال 2020 قبل از اینکه پیش‌بینی خود را به بیشترین میزان خود بین اواسط این دهه تا سال 2030 اصلاح کند پیش‌بینی کرد که مصرف هیدروکربن‌های مایع در بهترین حالت به مدت 15 سال حدود 97.9 میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد. با همه این حال، تقاضای نفت به عنوان یک حامل انرژی مهم در درآمدهای جهانی و توسعه به رشد خود ادامه داد ولی به نظر می رسد استقامتی که نفت خام برای حفظ سیر صعودی خود نیاز دارد، سرانجام در حال فروپاشی است  و جروم پاول، رئیس فدرال رزرو ایالات متحده، ممکن است به تازگی این حرکت را آغاز کرده باشد. آنچه در حال حاضر در بازارهای مالی اتفاق می ­افتد را در نظر بگیرید. پس از اینکه فدرال رزرو سومین افزایش متوالی 75 واحدی در نرخ بهره را پشت سر گذاشت و پاول تمایل خود را برای وارد کردن اقتصاد ایالات متحده به رکود برای بازگرداندن تورم به هدف، نشان داد، سهام سقوط کرد و بازده اوراق قرضه افزایش یافت. رشد فزاینده دلار آمریکا، پوند انگلیس را به پایین ترین حد خود رساند و  ین و یورو  پایین­ترین سطح خود در دو دهه اخیر را تجربه کردند. یکی از تحلیلگران این هفته استدلال کرد که اکنون 98 درصد احتمال رکود جهانی وجود دارد. در اکثر سناریوهای تحلیل گران در مورد تقاضای بلندمدت نفت، در فاصله کمی میلیون بشکه با اوج قرار داریم.

سپس در نظر بگیرید که چقدر به اوج نفت نزدیک شده­ ایم. هر کارشناسی تخمین متفاوتی را ارائه می ­دهد، اما میانگین ۱۲ نفری که تاریخ آینده را پیش ­بینی می ­کنند، حداکثر  حدود ۱۰۳.۲ میلیون بشکه سوخت مایع در روز را پیش بینی کرده است در واقع همان چیزی که اکثراً بین اواسط دهه ۲۰۲۰ و اواسط دهه ۲۰30 رخ می‌دهد. برخلاف گذشته که مصرف روزانه بیش از یک میلیون بشکه در سال رشد می ­کرد، این افزایش به اندازه کافی متوسط تلقی می شود با این حال، میانگین هدف تنها یک ذره بالاتر از حدود 101.6 میلیون بشکه در روز است که هم آژانس بین‌المللی انرژی و هم اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده انتظار دارند تا پایان سال جاری شاهد آن باشند. اکنون به این فکر کنید که رکود جهانی چه تأثیری بر این چشم انداز خواهد داشت. پس از بحران نفتی 1973 و بحران مالی 2008 مصرف نفت از اوج به بیش از 2 درصد کاهش یافت و سه سال طول کشید تا تولید به سطح قبلی خود بازگردد. این کاهش در طول همه‌گیری کووید-19 و در سال 1980، زمانی که پیامدهای بحران دوم نفت و جنگ ایران و عراق با فشار پولی که پل ولکر، رییس فدرال رزرو وقت برای از بین بردن تورم دهه قبل ایجاد کرد، به 10 درصد نزدیک‌تر شد. در هر مورد، مصرف فقط دچار یک ضربه موقتی نشد بلکه جهت تقاضای نفت برای همیشه به عقب برگشت.

رکود جهانی در مقیاسی که بازارهای سهام و اوراق قرضه اکنون در حال قیمت گذاری هستند، می تواند به راحتی مصرف سوخت مایع را تا اواسط دهه به زیر 100 میلیون بشکه برساند. این امر شروع به نزدیک کردن همه چیز به نقطه­ای است  که اکثر متخصصان پیش­بینی کرده­اند یعنی تغییرات درازمدت در جمعیت، رشد اقتصادی و فناوری،  نفت را به سمت افت نهایی می کشاند. نفت خام تنها حدود 80 میلیون بشکه از کل تقاضای مایعات روزانه را به خود اختصاص می دهد که باقیمانده تقاضا بیشتر از محصولات حاصل از گاز، مواد گیاهی و زغال سنگ تأمین می­شود. موادی که از چاه‌های نفت بیرون می‌آیند، تنها حدود 80 درصد از تقاضای جهانی سوخت مایع را تشکیل می‌دهند

وضعیت بنزین پیش بینی چیزی است که قرار است رخ دهد. تقاضا برای سوخت، که بیش از یک چهارم نفت خام جهان را مصرف می­کند، در حال حاضر به اوج خود رسیده است. بخشی از آن مربوط به خودروهای برقی است – BloombergNEF تخمین می زند که آنها در حال حاضر حدود 1.7 میلیون بشکه در روز از مصرف جهانی را کم می کنند. با این حال، بیشتر آن فقط به این دلیل است که موتورهای احتراق داخلی جرعه  نفت کمتری مصرف می کنند. خودروهای جدید ایالات متحده در حال حاضر تقریباً دو برابر بیشتر از ابتدای دولت اوباما در هر گالن، مسافت طی می‌کنند و در این بین کامیون‌های سبک و شاسی‌بلندها بازدهی را تا 59 درصد افزایش می‌دهند. تقاضای نفت تمایل دارد مسیر رشد اقتصاد جهانی را از نزدیک دنبال کند. این باعث می­شود رکود یک خبر بد برای مصرف باشد.

به همان سرعتی که نوآوری‌های سازندگان خودروهای الکتریکی تقاضای بنزین را کاهش می‌دهد به همان­ اندازه ماشین‌های قدیمی‌تر و کم‌بازده از ناوگان خارج می‌شوند. تصادفی نیست که پالایشگاه های بزرگی مانند صنایع Reliance Ltd در حال حاضر به دنبال اهدافی فراتر از حمل و نقل جاده ای هستند و به جای آن کارخانه­های خود را برای تولید سوخت هوایی و پتروشیمی بازسازی می کنند. این برای کسانی که آینده ای خوش برای تقاضای نفت ترسیم می کنند تا به همبستگی­های تاریخی با رشد اقتصادی اشاره کنند و استدلال کنند که این الگو یک بار دیگر تکرار خواهد شد، کافی نیست. به غیر از جدول‌های گسترده پیش‌بینی، ظرفیت اضافی اوپک در حال حاضر بسیار کم است و سرمایه‌گذاری در زمانی که قیمت‌های نفت خام در نزدیکی 100 دلار در هر بشکه بود، بیش از نیمی از آن در حال اجرا نیست. همان طور که در شکل زیر نشان داده می شود مخارج سرمایه صنعت نفت نزدیک به سطوح قبل از همه گیری بیماری کووید-19 بهبود نیافته است.

در نهایت، این بانک های مرکزی خواهند بود که آخرین آیین­ های نفت خام  را خواهند خواند. در مواجهه با تورمی که بخشی از آن ناشی از شکست سرسختانه در تولید کافی انرژی ارزان برای احیای کووید-19بود، آنها اقتصاد جهانی را تا  جایی تحت فشار قرار داده­اند تا تقاضای اقتصادی به اندازه کافی ضعیف شده و بتواند در محدوده عرضه فعلی قرار گیرد. این باعث می‌شود که سطح فعلی تولید نفت شبیه به نوعی سقف باشد. از زمانی که بیش از یک قرن پیش به عنوان حیاتی­ترین کالای ما ظاهر شد، نفت همیشه با رشد تولید ناخالص داخلی زندگی می­کرد. با برنامه­ریزی فدرال رزرو برای سوق دادن اقتصاد جهان به رکود برای درمان تورم، ما در شرف مرگ آن هستیم.

در این باره بیشتر بخوانید

اشتراک گذاری این مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *