مرکز مشاوره اقتصادی ایرانیان

برآوردهای اطلاعاتی جدید آمریکا از جنگ اوکراین

به نظر می­ رسد که جنگ اوکراین در پایان دهمین ماه خود به مرحله­ ای رسیده است که در آن چشم ­اندازی برای شکست کامل یا پیروزی هیچ یک از طرفین وجود ندارد. این چشم ­انداز در کنار تحلیل­ های اطلاعاتی که از سوی آژانس اطلاعاتی آمریکا و بر اساس داده ­های تحلیلی اداره اطلاعات دفاعی ارتش، سازمان اطلاعات دفاعی وزارت دفاع و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ارائه شده است نشان‌دهنده آن  است  که روند جنگ در چندماهه  منتهی به بهار سال 2023 میلادی آهسته ­تر خواهد شد و هیچ‌گونه ریسک ژئوپلیتیک جدیدی  که ناشی از شکست احتمالی ارتش اوکراین در برابر روسیه باشد در پیش روی غرب وجود ندارد.

برآوردهایی  که صورت‌گرفته است نشان‌دهنده آن  است که هر دو  کشور  روسیه و اوکراین ضمن نگاه مثبتی که به فرارسیدن فصل سرد سال و تأثیر آن بر وضعیت جنگی طرف  مقابل دارند، از این موضوع نگران هستند که در صورت  گسترش  فعالیت­ های جنگی خود در جنگ با تلفات گسترده ­ای روبه‌رو شوند. در چنین وضعیتی ازیک‌طرف، روسیه امیدوار است که به‌جای گسترش  جنگ در روی زمین با استفاده از حملات گسترده هوایی و موشکی به زیرساخت ­های عمومی و دفاعی اوکراین زمینه را برای ایجاد یک  موج جدید از آوارگان اوکراینی به سمت اروپای  مرکزی  و اروپای غربی فراهم  نماید و به این  ترتیب با تحت‌فشار قراردادن دولت مرکزی اوکراین و اروپای  غربی زمینه را برای موافقت اوکراین برای انجام  مذاکره مستقیم فراهم نماید.  هم‌زمان با تداوم  ارسال سیستم­ های دفاع هوایی و موشکی پاتریوت به اوکراین و تکمیلی شبکه پدافند هوایی اوکراین، ارتش اوکراین امیدوار است که بتواند  چتر حفاظتی خود در برابر حملات موشکی و هوایی روسیه را گسترش دهد و به‌این‌ترتیب ریسک ژئوپلیتیک ناشی از تداوم  حملات هوایی روسیه را کاهش دهد. این وضعیت نشان‌دهنده آن است که نه‌تنها در روی زمین، بلکه در هوا نیز شاهد ایجاد یک توازن جدید در جنگ اوکراین خواهیم بود که باعث می­ گردند جنگ در چند ماه آینده در یک وضعیت ایستا و بدون پویایی قرار بگیرد.

علاوه بر  این موضوع، برآوردهای موجود نشان‌دهنده آن است که هر دو کشور اوکراین و روسیه در مورد  آسیب‌دیدن زنجیره تأمین نیروهای نظامی خود در  مناطق جنگی نگران هستند. جنگ اطلاعاتی گسترده ­ای که میان ایالات متحده آمریکا و غرب از یک سو و روسیه از طرف دیگر شکل‌گرفته است به‌صورت فزاینده ­ای هر دوی نیروهای رزمی ارتش اوکراین و روسیه را در معرض آسیب قرار داده است. چرا که نظارت 24/7 سازمان­ های اطلاعاتی هر دو طرف بر روی  وضعیت نبرد به‌قدری گسترش‌یافته است که در عمل هیچ‌گونه تحرک نظامی در خطوط مواصلاتی و پشتیبانی ارتش­ های اوکراین و روسیه از دید طرف  مقابل خارج نمی­ ماند. در چنین شرایطی هرگونه تلاش و برنامه ­ریزی برای انجام یک حمله نظامی جدید به‌سرعت می­ تواند از سوی طرف مقابل کشف شده و به‌این‌ترتیب نیروهای تهاجمی (روسیه و اوکراین) را در معرض آسیب­ های جدید قرار دهد. چرا که هرگونه حمله تهاجمی نیازمند گسترش خطوط نبرد و ایجاد یک شبکه پویا و متحرک از تأمین لجستیک است که باعث می­ گردد نیروهای نظامی هر دو کشور در برابر حملات هوایی، موشکی و توپخانه ­ای طرف مقابل به‌شدت  آسیب ­پذیر شوند. این آسیب ­پذیری باتوجه‌به زمستان­ های سخت و پر بارشی که اوکراین دارد بیشتر خواهد شد. چرا که با فرودآمدن نخستین برف ­های زمستانی سرعت تحرک جاده ­ای و غیر جاده­ ای نیروهای نظامی به‌شدت کاهش خواهد یافت و این کاهش سرعت جابه‌جایی باعث می ­شود که نیروهای نظامی به اهدافی آسان برای حملات  پهپادی، موشکی یا توپخانه ­ای هدایت شده مبدل شود.  به‌عبارت‌دیگر، ریسک ژئوپلیتیک حمله و جابه‌جایی نفرات و تجهیزات نظامی در زمستان اوکراین به‌قدری بالا و گسترده است که هر دو طرف به‌احتمال‌قریب‌به‌یقین از پذیرش آن سر باز خواهند زد.

این  وضعیت پیچیده به‌صورت یکسان برای هر دو طرف  وجود دارد و این به همان اندازه یک ریسک ژئوپلیتیک عمده برای هر دو طرف جنگ است، یک فرصت ژئوپلیتیک هم‌زمان را نیز  در اختیار آن ها قرار خواهد داد. در این وضعیت به نظر می ­رسد مهم‌ترین فرصتی که در پیش روی دو طرف  جنگ قرار گرفته است  زمان کافی برای بازسازی و تقویت نیروهای نظامی خود در جنگ است. بر همین اساس باید گفت که با کاهش سرعت و شدت جنگ در فصل سرد سال، هر دو کشور اوکراین و روسیه به یاری متحدان خود تلاش خواهند کرد تا ضمن تقویت مواضع خود در میادین  جنگ به بازسازی نیروها و تجهیزات خود بپردازند. این بازسازی هم‌زمان برای هر دو کشور یک خبر بسیار بد خواهد بود. چرا که این موضوع نشان می ­دهد که هر دو کشور اوکراین و روسیه در حال تجهیز و گسترش نیروهای تهاجمی خود در پشت خطوط نبرد هستند و به‌احتمال بسیار زیاد هر دو کشور برنامه دارند که بلافاصله پس از فصل سرد سال حملات گسترده زمینی خود را علیه یکدیگر آغاز  نمایند. به‌عبارت‌دیگر، به‌احتمال بسیار بالا در پایان فوریه و فرارسیدن ماه مارس سال 2023 میلادی شاهد شکل­ گیری و آغاز  موج جدید از حملات زمینی در اوکراین خواهیم بود که متأسفانه باعث می­ شوند جان شهروندان نظامی به‌صورت فزاینده­ ای در معرض خطر قرار گیرند و هم‌زمان هر دو کشور روسیه و اوکراین در معرض ریسک ژئوپلیتیک قرار گیرند. چنین وضعیتی باعث به‌وجودآمدن یک ریسک ژئوپلیتیک بزرگ‌تر خواهد شد: هرچند روند پیش ­بینی شده برای فصل  سرد سال حاکی از کاهش شدت نبرد در  اوکراین و تلاش دو کشور روسیه و اوکراین برای بازسازی و کسب آمادگی  جهت جنگ در بهار است، اما احتمال آن وجود دارد که روسیه باهدف در اختیار  گرفتن ابتکار در میدان جنگ تلاش کند تا پیش از به پایان رسیدن زمستان اوکراین یک حمله برق ­آسا و گسترده زمینی جدید را باهدف غافل­گیر نمودن اوکراین و آمریکا آغاز نماید و به‌این‌ترتیب فرصت برنامه ­ریزی برای حملات زمینی در فصل بهار را از رهبران کیف بگیرد. این موضوعی است که باتوجه‌به شدت سرما و طولانی‌بودن زمستان در  اوکراین احتمال آن اندک است، اما همین احتمال اندک میزان ریسک ژئوپلیتیک آن را افزایش  خواهد داد.

آنچه که باعث افزایش  ریسک ژئوپلیتیک این  موضوع می ­گردد آن است که  تحرک نیروهای زرهی روسیه در زمستان اوکراین بسیار سخت و کند خواهد بود. بر همین اساس این احتمال وجود دارد که ارتش روسیه تلاش نماید تا با هم‌زمان نمودن حملات گسترده و شدید هوایی، موشکی و پهپادی به مواضع دفاعی و زیرساخت­ های ارتباطی اوکراین به‌صورت گسترده ­ای از راهبرد پیاده نمودن نیروهای هوابرد  خود در پشت خطوط نبرد اوکراین استفاده نماید. چنین حمله غافل­گیرانه ­ای می­ تواند باعث از هم گسیختن خطوط دفاعی ارتش اوکراین شود و ورق جنگ را  به سمت روسیه بچرخاند، اما باتوجه‌به عدم  پشتیبانی  مردم اوکراین از روسیه این ریسک  نیز وجود دارد که تلفات چنین حمله غافل­گیرانه ­ای برای  هر دو طرف  بسیار  بالا  باشد. برای جلوگیری از چنین  احتمالی ارتش اوکراین بر روی  نظارت  آمریکا بر پایگاه ­های هوایی  و  مقرهای نیروهای  هوابرد روسیه حساب باز کرده است و هم‌زمان  تلاش دارد که با ایجاد  یک شبکه یکپارچه دفاع هوایی مانع از پرواز هلی­کوپترهای اوکراین در ارتفاع پایین  و خارج از دید رادارهای نظارتی خود شود. به همین ترتیب، کشور روسیه نیز  تلاش  خواهد  کرد تا با شناسایی  سامانه­ های تشکیل‌دهنده  شبکه دفاع هوایی  یکپارچه اوکراین  و منهدم  نمودن آن ها باعث اختلال در  دفاع اوکراین شود. مجموعه این شرایط و سناریوهای متعددی  که برای جنگ اوکراین  طراحی و پیش ­بینی شده است نشان‌دهنده آن است که ریسک کلی ژئوپلیتیک جنگ اوکراین به‌صورت فزاینده ­ای کاهش‌یافته است. اما با این  وجود اندکی احتمال آن وجود  دارد  که از سوی روسیه ریسک بزرگ‌تر حملات برق ­آسا و ناگهانی پذیرفته شود. این وضعیت به‌صورت کلی  به  معنای  تداوم  وضعیت فعلی برای طرف ­های جنگ و حفظ هوشیاری و توسعه آمادگی رزمی آن ها خواهد بود که نتیجه آن ثبات نسبی در جنگ اوکراین و کاهش ریسک­ های ژئوپلیتیک و تأثیر آن بر اقتصاد جهانی خواهد بود.

در این باره بیشتر بخوانید

اشتراک گذاری این مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *