بورس کالا یک بازار سازمان‌یافته برای انجام معامله کالاهای مشخص با استفاده از روش‌های معین است. معامله محصولات کشاورزی، فلزات و موادمعدنی (کانی‌های فلزی)، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و معاملات سکه آتی ازجمله مواردی است که در بورس کالای ایران صورت می‌پذیرد. در بورس کالا نیز همچون بورس اوراق بهادار دوطرفه عرضه (فروشندگان) و تقاضا (خریداران) وجود دارد که مبادلات کالایی خود در قالب یکی از انواع قراردادهای این بورس می‌پردازند و کالاهای فرآوری نشده و خام از قبیل گندم، پنبه، انواع فلزات، مواد موردنیاز پتروشیمی و … در این بورس خریدوفروش می‌شود. انواع قراردادهای بهابازار کالا شامل: نقد، نسیه، سلف و آتی است.
قرارداد آتی یعنی الآن ما اقدام به خرید کالایی می‌کنیم اما تصمیم نداریم که همین الان کالا را تحویل بگیریم و درواقع می‌خواهیم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را بپردازیم، بنابراین به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و با قیمت مشخصی خریداری کنیم اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت می‌گیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند.
در این قرارداد طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند و برای تضمین انجام تعهد باید خریدار و فروشنده هرکدام مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند.
قرارداد آتی قراردادی دوطرفه است و می‌توانیم بدون در اختیار داشتن کالا همین الان کالا را با مشخصات معین بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را باقیمتی که اکنون توافق کردیم تحویل بدیم و پول آن را دریافت کنیم. این نوع معامله برای کسانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند بسیار مناسب است.
آتی صندوق طلا، قراردادی است که بر مبنای آن خریدار متعهد می‌شوند در زمان مشخصی در آینده (مثلاً یک ماه بعد) ۱۰۰۰ واحد صندوق سرمایه‌گذاری صندوق طلا را باقیمت مشخصی از فروشنده بخرد و فروشنده متعهد می‌شود در آن زمان مشخص، ۱۰۰۰ واحد صندوق سرمایه‌گذاری صندوق طلا را باقیمت مشخص به خریدارِ قرارداد آتی بفروشد.
نکته: اندازه قرارداد آتی صندوق طلا ۱۰۰۰ واحد در نظر گرفته‌شده است.
چنان چه معامله‌گری پیش‌بینی افزایش قیمت طلا را داشته باشد، می‌تواند در بازار آتی صندوق طلا (با فرض ثابت ماندن سایر شرایط) اقدام به اخذ موقعیت خرید کند. با صحیح بودن پیش‌بینیِ معامله‌گر و رشد قیمت‌ها، معامله‌گر می‌تواند اقدام به فروش موقعیت خرید خود کند و سود به دست آورد. از سوی دیگر، معامله‌گری که پیش‌بینی کاهش قیمت طلا را دارد، می‌تواند علی‌رغم نداشتن واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا، تنها با واریز وجه تضمین، اقدام به فروش در بازار آتی کند. چنانچه پیش‌بینی معامله‌گر صحیح باشد قیمت قراردادهای آتی با کاهش مواجه شود، معامله‌گر می‌تواند با انجام یک معامله خرید، اقدام به بستن موقعیت خود کند و از این معامله سود به دست آورد؛ یعنی وقتی قیمت افزایش می‌یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌فروش کرده و پس از کاهش قیمت‌ها اقدام به خرید همان میزان کالا می‌کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسی می‌کنند. این سبب می‌شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت‌ها در هر طرف کسب سود کنید.
قرارداد آتی صندوق طلا، جزء قراردادهای آتی با دارایی پایه واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق طلای لوتوس است. به عبارتی در بازار آتی صندوق طلا، شما امکان خریدوفروش قرارداد آتی واحدهای این صندوق را خواهید داشت.
مشخصات قرارداد آتی صندوق طلا:
- دارایی پایه: صندوق طلای لوتوس
- اندازه قرارداد: ۱۰۰۰ واحد
- استاندارد تحویل: واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس
- حد نوسان قیمت روزانه: حداکثر تا (+/-) ۵%
- نماد معاملاتی ETCMMYY
عوامل مؤثر بر قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های طلا، همان عوامل مؤثر بر قیمت سکه طلا هستند؛ بنابراین مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت واحدهای صندوق‌های طلا عبارت‌اند از:
- قیمت جهانی طلا
- نرخ دلار در بازار آزاد
- ریسک‌های سیاسی و اقتصادی کشور
- ریسک‌های مربوط به صندوق و ترکیب دارایی آن‌ها
قراردادهای آتی طلا، مزایا و کاربردهای خاصی دارند که آن‌ها را کارآمد، مفید و بین افراد، ارزشمند می‌کنند:
– دوطرفه بودن بازار
بازار آتی برخلاف بازار عادی سهام، دوطرفه بوده و امکان ورود به موقعیت تعهدی خریدوفروش، هر دو وجود دارد. این مسئله باعث می‌شود که معامله‌گران بتوانند هم از رشد و هم از ریزش قیمت، در صورت درست بودن پیش‌بینی‌شان، سود کسب کنند.
– پوشش ریسک
با استفاده از قراردادهای آتی می‌توان ریسک مربوط به نوسانات قیمت را کاهش داد.
– وجود اهرم
در قراردادهای آتی، طرفین قرارداد می‌توانند با مبلغ مشخصی، وارد قراردادی شوند که چندین برابر آن مبلغ، ارزش دارد.
