در واقع قراردادهای آتی توافقی میان خریدار و فروشنده است تا در تاریخ سررسید قرارداد، تعداد مشخصی کالا (سکه، نقره، زعفران و…) معامله شود.
طبیعی است که از زمان عقد قرارداد تا زمان تسویه، قیمت‌ها دستخوش تغییرات فراوانی می شوند و با در نظر گرفتن خاصیت اهرمی، ممکن است یکی از طرفین قرارداد به دلیل متحمل شدن زیان بیش از حد، از انجام تعهدات خود سر باز زند. به منظور جلوگیری از این اتفاق، در این نوع قراردادها عملیات تسویه و پایاپای به صورت روزانه توسط بورس انجام میشود.
به این ترتیب که در پایان هر روز معاملاتی، بر اساس فرمول مشخصی از قیمت معاملات انجام شده، قیمت تسویه محاسبه شده و سود و زیان کلیه معامله‌گران حاضر در معامله اعم از خریداران و فروشندگان، با توجه به قیمت تسویه آن روز به صورت روزانه محاسبه و به حساب‌شان واریز می گردد. یعنی از حساب وجه تضمین معامله‌گرانی که متضرر شده‌اند برداشته و به حساب معامله‌گرانی که سود کرده‌اند واریز می شود؛ بدون نیاز به اجازه دارنده قرارداد. بنابراین امکان این که یکی از طرفین قرارداد در زمان سررسید به تعهد خود عمل نکند وجود ندارد چون با تغییرات قیمت در هر روز سود یا زیان وی تسویه خواهد شد.
قیمت تسویه روزانه میانگین وزنی قیمت معاملات انجام شده، طی نیم ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی طی آن روز است. چنانچه حجم معاملات انجام شده در نیم ساعت پایانی، کمتر از 20 % حجم کل معاملات همان روز باشد؛ برای محاسبه قیمت تسویه روزانه، میانگین وزنی قیمت معاملات انجام شده طی یک ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی آن روز را در نظر میگیرند. اگر حجم معاملات انجام شده در یک ساعت پایانی، کمتر از 20 % حجم کل معاملات همان روز باشد؛ محاسبه قیمت تسویه روزانه، براساس میانگین وزنی قیمت کل معاملات انجام شده در آن روز میباشد. درصورتیکه در یک روز هیچ معامله ای انجام نشود، برای بدست آوردن قیمت تسویه، میانگین ساده قیمت بهترین سفارش خرید و فروش ثبت شده در تابلو معاملات(سرخط ها) در لحظه اتمام جلسه معاملاتی در آن روز، در نظر گرفته میشود. اگر نتوان با هیچ یک از روش های فوق، قیمت تسویه را محاسبه نمود (مثلا در شرایطی که در کل روز فقط صف خرید یا فقط صف فروش وجود داشته باشد)، قیمت تسویه به صورت تئوریک محاسبه میشود. این محاسبه از طریق فرمول تعیین شده توسط کمیته آتی که به تصویب هیئت مدیره بورس رسیده است، انجام میشود.
