دوباره دریاها طوفانی شده اند.اقیانوس ها مثلث برمودا تشکیل داده و رودخانه ها طغیان کرده اند. تنگه ها به مسافرت رفته اند و دولتها به فکر تسلط بر آبها افتاده اند.
چرا به یکباره بعد از حدود سه دهه دریاها اهمیت یافتند؟
آخرین بار جنگ نفت کش ها درخلیج فارس بود که اهمیت دریاها را بازگو کرده بود اما یکباره دوباره تسلط بر دریاها و اقیانوس ها مطرح شده است.درست از زمان جنگ روسیه و اوکراین و چالش غلات در دریای سیاه اهمیت دریاها مجددا بازنگری شد و امروز سه دریای سرخ ،سیاه و چین جنوبی معبر تحولات ژئوپلیتیکی شده اند.
در سرتاسر جهان طوفانی بر روی اقیانوس ها پس از دهه ها دوباره ایجاد شده است. در دریای سرخ، شبه‌نظامیان حوثی ده‌ها حمله به کشتی‌ها با هواپیماهای بدون سرنشین و موشک انجام داده و فعالیت کانتینری در کانال سوئز را تا 90 درصد کاهش داده‌اند. در 12 ژانویه آمریکا و بریتانیا با بیش از 60 حمله دریایی و هوایی به اهداف حوثی در یمن در تلاش برای بازگرداندن گذرگاه باز و گسترش دامنه درگیری خاورمیانه پاسخ دادند. جو بایدن تهدید به اقدام نظامی بیشتر کرد و گفت که آمریکا اجازه نخواهد داد بازیگران متخاصم آزادی کشتیرانی را در یکی از حیاتی ترین مسیرهای تجاری جهان به خطر بیندازند.
تشدید تنش در دریای سرخ با آشفتگی دریایی در جاهای دیگر منعکس شده است. دریای سیاه پر از مین و کشتی های جنگی فلج شده است. دریاهای بالتیک و شمال با یک جنگ سایه خرابکاری خط لوله و کابل روبرو هستند. و آسیا شاهد بزرگترین افزایش قدرت دریایی از زمان جنگ جهانی دوم است، زیرا چین تلاش می کند تایوان را وادار به اتحاد کند و آمریکا به دنبال جلوگیری از تهاجم چین است.
این رویدادها تصادفی نیستند، بلکه نشانه‌ای از یک تغییر عمیق در اقیانوس‌ها و دریاها ست.
اقتصاد دریای،جهانی تر شده است. حدود 80 درصد حجم تجارت و 50 درصد از نظر ارزش با ناوگانی متشکل از 105000 کشتی کانتینری، تانکر و کشتی باری که شبانه روز در اقیانوس ها تردد می کنند انجام می شود و مردمی که معیشتشان به آنها وابسته است، امری مسلم تلقی می شود. با این حال، رقابت ابرقدرت ها و زوال قواعد و هنجارهای جهانی به این معنی است که تنش های ژئوپلیتیکی در حال عمیق تر شدن است. پیامد اجتناب ناپذیر و نادیده گرفته شده این است که اقیانوس ها برای اولین بار پس از جنگ سرد منطقه مورد مناقشه هستند.
جستجوی فرصت و نظم در دریا سابقه طولانی دارد. در قرن هفدهم، گروتیوس، حقوقدان هلندی، اصل آزادی دریانوردی را مطرح کرد و در قرن نوزدهم بریتانیا آن را با استفاده از نیروی دریایی سلطنتی و شبکه ای از بنادر و قلعه ها اجرا کرد. اقیانوس‌های باز در نظم پس از 1945 گنجانده شدند و از دهه 1990، جهان دریایی منعکس کننده ظهور جهانی شدن و قدرت آمریکا بود. که بر کارایی بیش از حد و تمرکز شدید تأکید داشت.
اما امروزه 62 درصد کانتینرها توسط پنج شرکت آسیایی و اروپایی حمل می شود، 93 درصد کشتی ها توسط چین، ژاپن و کره جنوبی ساخته می شوند و 86 درصد در بنگلادش، هند یا پاکستان اسقاط می شوند. نقش تخصصی نیروی دریایی ایالات متحده به عنوان تامین کننده تقریباً انحصاری امنیت، با استفاده از بیش از 280 کشتی جنگی و 340000 ملوان بوده است.
این سیستم گسترده و پیچیده با دو چالش مواجه است. یکی از آنها ریسکهای ژئوپلیتیک است. تقویت نیروی دریایی چین به این معنی است که برتری نیروی دریایی ایالات متحده در اقیانوس آرام برای اولین بار از سال 1945 مورد مناقشه قرار گرفته است و بازیگران سرکش بیشتر می شوند.
تجربه حوثی‌ها در مقاومت در برابر حملات عربستان سعودی و امارات نشان می دهد که به سرعت تحت تسلط حملات آمریکا و انگلیس قرار نخواهند گرفت.
ریسک های ژئوپلیتیکی با اختلالات تکنولوژیکی وتغییرات اقلیمی تقویت می شوند. چین روی موشک های ضد کشتی سرمایه گذاری کرده و اشاعه تسلیحات به این معنی است که شبه‌نظامیانی مانند حوثی‌ها اکنون موشک‌های کروز دارند، قابلیتی که تا همین اواخر فقط دولتها از آن برخوردار بودند.
اقتصاد دانش و تسلط وال استریت ولی به 600 کابل داده عجیب زیر دریا بستگی دارد که در برابر خرابکاری آسیب پذیر هستند. تغییرات آب و هوایی در حال تغییر جغرافیا و انگیزه ها هستند. کانال پاناما کم آب است و با ذوب شدن قطب شمال، مسیرهای تجاری در حال گسترش هستند. و رونق انرژی سبز در حال کاتالیزور تقلا برای استخراج از بستر دریا است.
بنابراین بی نظمی در دریاهای آزاد ظاهر می شود. و این یک هزینه، اختلالات گذرا در تجارت خواهد بود. ارزش تجارت دریایی حدود 16 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان است. سیستم حمل و نقل قابل تطبیق است اما فقط تا حدی و در آخر اینکه تک تک شوک ها اغلب قابل جذب هستند.
