منتور، شخصی باتجربه است که بهعنوان فردی معتمد و بهصورت طولانیمدت به اشخاص و سازمانها، داده و دیدگاههای جدید ارائه میدهد و با تمرکز بر اهداف بلندمدت، کارآفرینان و سرمایهگذاران را در دستیابی به این اهداف کمک میکند.بر اساس یک پژوهش صورتگرفته، ۹۳ درصد از کارآفرینان جوان، نیاز به تعامل با منتور آگاه به نوع کسبوکار خود را احساس میکنند. همچنین ۸۰ درصد از کسبوکارهایی که صاحبان آنها از راهنماییهای منتورها استفاده کردهاند، موفقیتهای بیشتر و رشد پایدارتری را تجربه کردهاند. مطالعات صورتگرفته نشان میدهد احتمال موفقیت کارآفرینان بزرگی که از راهنمایی منتورها بهره بردهاند، در کسبوکارشان سه برابر بیشتر است.مارک زاکربرگ، مؤسس فیسبوک و لری پیج، مؤسس گوگل هر دو در مراحل اولیه تجارت خود به ترتیب از استیو جابز و اریک اشمیت راهنمایی دریافت کردهاند. این موضوع نشان میدهد در این عصر – که افراد تازهکار با بلندپروازیهای خود در پی آن هستند که در این دنیا تأثیرگذار باشند – نقش منتور و راهنما بسیار مؤثر است. شاید بتوان گفت یکی از اصلیترین دلایل نیاز به منتورها آن است که آنها میتوانند دههها دانش نهادینه شده خود را به تازهواردهای بااستعداد منتقل کنند. منظور از این دانش تنها یک تخصص در سازمان خاص نیست، بلکه هدف اصلی در فرآیند منتورینگ، انتقال راه و روش صحیح زندگی، نوع نگرش و خرد است.ما نقش منتورها را برای یک کارآفرین مانند یک قطبنما میدانیم. ممکن است کارآفرین بتواند قوانین موجود را نادیده بگیرد و تمامی روندهای موجود را مختل کند، اما حتی اخلالگران هم برای عبور از قلهها و درههای غیرمنتظره و غیرقابلپیشبینی به قطبنما نیاز دارند.بخش اعظم دانش و تجربهای که در ما نهادینه شده است، بهجای نوشتن، در ذهن ما ذخیره شده و در ما نهادینه میشود. هر کارآفرین یا متفکر بزرگی فرصت آن را ندارد درباره همه مطالبی که در طول سالها آموخته است کتاب بنویسد، چه برسد به اینکه تلاش کند شخصی را پیدا کند که تجربه و خرد خود را با او به اشتراک بگذارد. این تجربه یک حلقه مهم در زنجیره انتقال دانش است که در صورت عدم انتقال، میتواند تهدید شود.بهعنوان یک کارآفرین، با هزاران سناریو روبهرو خواهید شد که مردم قبلاً با آنها دستوپنجه نرم کردهاند و از پس آنها برآمدهاند. وقتی این افراد را پیدا کردید، با آنها درگیر شوید و از دههها دانش و تجربه آنها بیاموزید. شما نمیتوانید آن را در جای دیگری پیدا کنید.تحقیقات انجام شده توسط مؤسسه kabbage تأثیرات آشکار منتورینگ بر کسبوکارها را نشان میدهد. بر اساس یافتههای این پژوهش، منتورها با روشهای زیر، مسیر کارآفرینی را برای کارآفرینان هموارتر میکنند:۱. منتورها برای کارآفرینان در جایگاه یک ناخدا عمل میکنند. برای کارآفرینان تازهکار مهم است که هنگام شروع کار خود، مسیر درست رسیدن به مقصد را درک کنند. موفقیت در هر کسبوکاری، ترکیبی از عوامل مختلف است و یکی از آنها ادامه یادگیری در حوزه فعالیت و تجارت خود است. منتورها به کارآفرینان در گسترش دیدگاههای خود و یافتن ایدههای جدید و راهحل مشکلات کمک میکنند. همچنین به آنها توانایی و اعتمادبهنفس همکاری با منابع معتبر را میدهند.۲. منتورها و مشاوران هر دو به کارآفرینان راهکار ارائه میدهند، اما مشاوران تجاری تفاوت عمدهای با منتورها دارند. یک منتور با یک نگرش توسعه محور، سعی بر این دارد که بهجای حل مشکلات برای کارآفرین، دیدگاهی تازه و بیطرفانه به او ارائه دهد تا بتواند تجارت خود را از زاویه دیگری ببیند.۳. منتورها میتوانند به کارآفرین کمک کنند نقاط عطف کسبوکارش را مشخص کند. این امر به مشتاق ماندن کارآفرینان در مسیر کارآفرینی بسیار کمک میکند.۴. منتورها میتوانند به سرمایهگذاری کمک کنند. در شبکهسازیهای انجام شده، منتورها، سرمایهگذاران و گروههایی هستند که استارتآپهای آیندهدار را تأمین مالی میکنند. آنها بهمحض اینکه توانایی یا ایده اثبات نشده و درعینحال امیدوارکننده کسبوکار را از چشم یک متخصص صنعت باتجربه درک کنند، احتمالاً اقدامات مثبتی برای سرمایهگذاری در استارتآپ انجام خواهند داد.۵. منتورها به کارآفرین کمک میکنند مجبور به اختراع مجدد چرخ نباشد. درحالیکه هدف کارآفرینان جوان اساساً کارکردن با روشهای هوشمندانه و کنارگذاشتن رویکردهای قدیمی است، اما داشتن ترکیبی از تجارب قدیمی و فرایندهای فکری جدید همیشه توصیه میشود. منتورها میتوانند با تکنیکهای هوشمندانه کار سازگار شوند و درعینحال مشاوره صحیح و راهنماییهای مداوم برای دستیابی به نقاط عطف مناسب در زمان مناسب ارائه میدهند.از یاد نبریم که منتورینگ یک فرایند است. ممکن است شما دائماً به چنین فرایندی احتیاج نداشته باشید، اما این واقعیت که یک فرد باتجربه دارید که میتوانید هر زمان با او تماس بگیرید، اطمینان خاطر بسیار خوبی را برای شما فراهم میکند.
کارآفرینی و موفقیت در تجاریسازی ایدههای جدید، کاری بس دشوار و درعینحال هیجانانگیز است. بسیاری از نوآوران و صاحبان ایده، با انگیزهای وصفناپذیر و اعتقادی محکم به اینکه ایده آنها هیچ نقصی ندارد، چشماندازی رؤیایی از موفقیت را در ذهن خود ترسیم میکنند. اما در کمال تعجب، چیزی کمتر از 10 درصد از استارتآپها میتوانند به موفقیت نهایی دستیافته و محصولی کاربردی و مطابق با انتظارات مشتریان به بازار عرضه نمایند. این نرخ بالای شکست، دلایل متفاوتی دارد که از آن جمله، میتوان به عدم موفقیت در تیمسازی، شبکهسازی ناقص، محدودیت در منابع مالی، بازاریابی نادرست و حتی عدم شناخت مناسب نیازهای مشتریان اشاره نمود.بسیاری از این موارد، نه به دلیل کیفیت فنی و عملکرد محصول، بلکه بهواسطه عدم تجربه و آگاهی کارآفرینان استارتآپی پدید میآید. به معنای بهتر، «ندانسته»های بیشمار این کارآفرینان نوپا و کمتجربه، باعث میشود تا فضای کسبوکار و الزامات مرتبط با آن را بهخوبی نشناخته و مسیر خود را تنها بر مبنای احساسات و در تضاد با واقعیات موجود دنبال کنند. نتیجه محتوم این روند، شکست استارتآپ و به محاق رفتن یک ایده نوآورانه و جالب خواهد بود!شاید از خود بپرسید پس چه باید کرد؟ کلید حل این چالش، استفاده از متخصصین مجرب و کارآزموده، در قالب مشاور و مربی کسبوکار است. امروزه بحث منتورینگ (Mentoring) در فضای استارتآپها بهشدت داغ و موردتوجه است. بسیاری از بنیانگذاران موفق، از صنایع و بخشهای مختلف اقتصادی، در مراحل مختلف رشد و توسعه کسبوکار خود، منتورهای مختلفی را در کنار خود دیدهاند. اما این مفهوم از کجا آمده و آیا کار با این افراد برای یک کارآفرین استارتآپی تازهکار ارزشمند است؟در این مقاله، نگاهی اجمالی به منتورینگ و مزایا و منافع آن برای استارتآپها داشته و راهکارهایی برای استفاده حداکثری از منتورها ارائه میشود.
مشاور اقتصادی یک فرد یا یک شرکت است که به شما کمک میکند در زمینه بازپرداخت بدهیها، برنامهریزی مالی مناسبی داشته باشید. کمکهایی که یک مشاور اقتصادی میتواند به شما دهد شامل ارائه مشاوره، بررسی وضعیت مالی شما، ارزیابی گزینههای بازپرداخت بدهی، ارائه راهنمایی در مورد تأثیرات مالی و مالیاتی، پیگیری و کنترل برنامههای بازپرداخت بدهی، ارائه راهکارهای مدیریت مالی، و پاسخ به سؤالات شما میشود. مشاور اقتصادی میتواند منبعی قابلاعتماد و ماهر برای کسب راهنمایی و مشاوره در زمینه بازپرداخت بدهیها باشد و به شما کمک کند تا وضعیت مالی خود را بهبود بخشید.منتورینگ یک مفهوم بسیار قدیمی است. بنا بر اسناد تاریخی، این مفهوم از «Mentor» در اودیسه هومر در یونان باستان نشئتگرفته که نشاندهنده اهمیت منتورها از زمانهای بسیار دور است. مثال بارز دیگر، آیینهای بودایی و هندو است که مرام و مسلک استاد و شاگردی در آنها حرف اول را میزند. این ایده، در نیمه دوم قرن بیستم میلادی، در آمریکا بسطیافته و شکل مدرن شده آن، در قالب مشاوره شغلی از سوی متخصصین به صاحبان کسبوکار مطرح گردید. باتوجهبه مزایای بسیار منتورینگ کسبوکارها، این ایده از اواسط دهه 1990 به یک جریان غالب مبدل شده و بهعنوان راهی برای موفقیت شناخته شد.امروزه انواع منتورها، از جمله مشاورین در بالاترین سطوح شرکتهای بزرگ صنعتی وجود دارند. اما یک گروه خاص و جالب از آنها، منتورهای استارتآپی هستند که به کسبوکارهای نوپا، در شکلگیری و توسعه شرکت و رسیدن به هدف نهایی تجاریسازی ایدهها کمک میکنند. آنها متخصصین صنعت و با کوله باری از تجربه هستند که میتوانند تکنیکهای صحیح فروش یا بازاریابی، رهبری و مدیریت فکری کسبوکار، توسعه تیم کاری و مدیریت منابع انسانی و یا امور مربوط به جذب سرمایه و تأمین مالی را به صاحبان ایده ارائه دهند.همچنین منتورهای استارتآپی، ممکن است خود بنیانگذاران موفقی باشند که اکنون حاضرند آنچه را به طور عملی آموختهاند، به اشتراک بگذارند. تقریباً اغلب شتابدهندهها و صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر، سعی میکنند تا از منتورها برای ارزیابی استارتآپها و سرعتبخشیدن به مقیاسپذیری آنها استفاده کنند. حتی در بسیاری مواقع، برخی از این افراد خوشفکر و مجرب، در نقش سرمایهگذار ظاهر شده و عملاً به یک شریک در ایده استارتآپی بدل میشوند. فارغ از نوع همکاری منتورها با کسبوکارهای استارتآپی، آنها را میتوان یک سلاح مخفی برای رسیدن به موفقیت دانست.شاید از خود بپرسید که چرا به یک منتور استارتآپی نیاز دارید؟ نفس مطرحشدن این سؤال، نشان میدهد که هنوز با بخش عمدهای از الفبای کسبوکار آشنا نشدهاید! اگر شما یک بنیانگذار استارتآپی هستید، باید بدانید که چیزهای زیادی برای آموختن هر روزه وجود دارد. فهرستی طولانی از موضوعاتی که شاید حتی به آنها فکر هم نکردهاید و طبیعتاً آشنایی خاصی هم با آنها ندارید. منتورها به شما کمک میکنند تا مدل کسبوکار مناسب را یافته و تیم مناسبی تشکیل دهید. از یک چیز کوچک شروع کرده و پس از تمرکز بر فاکتورهای کلیدی که به توجه کامل شما نیازمندند، موفقیت نهایی را رقم بزنید. برای درک بهتر، این موارد را در نظر بگیرید: الف) شما به دنبال تناسب بازار و محصول هستید: اگر میخواهید محصول یا خدمت پیشنهادی خود را آزمایش کنید، یک منتور میتواند یک شریک احتمالی برای تسریع این روند و تعامل بهتر با بازار تقاضا معرفی کند. در این حالت، یک منتور باسابقه شرکتی، ممکن است بسیار مناسب بوده و یک مسیر میانبر در اختیار شما میگذارد که ماهها از زمان شما را صرفهجویی نموده و کار سخت متقاعدکردن مردم برای گوشدادن به ایده شما را حل میکند. ب) شما به ارتباطات بیشتری نیاز دارید: کلید اصلی موفقیت در فضای کسبوکار امروزی، ارتباطات همهجانبه است. روند جهانیسازی و دیجیتالیشدن اقتصاد، باعث شده تا صنعت و بازار محلی نتوانند تضمینکننده موفقیت شما باشند. برقراری ارتباط و شناسایی بهترین کانالهای ارتباطی، امری ظریف و چالشبرانگیز است که در صورت انتخابهای هوشمندانه، میتواند به یک رشد نمایی در کسبوکار منجر شود. از این منظر، اگر یک مشاور تجاری با ارتباطات خوب پیدا کردید، او را از دست ندهید. اجازه دهید یک گام بهپیش برویم، اگر چنین مشاوری یافتید، در پیشقدم شدن برای همکاری با وی، لحظهای درنگ نکنید! ج) شما به دنبال افزایش مقیاس کسبوکار هستید: هنگام تلاش برای توسعه مقیاس کسبوکار در بازار محلی یا بینالمللی، عناصر زیادی وجود دارد که باید آنها را در نظر گرفت. در صنعتی که فعالیت دارید، یک منتور باتجربه پیدا کرده و از او مشورت بگیرید. وی قبلاً این کار را انجام داده و درک عملی او از این فرایند، با هیچ نظریه یا تئوری علمی قابلمقایسه نیست. دقت کنید که شاید منتورهای جوان (و باتجربه کمتر)، برای نوآوری، فروش یا بازاریابی بسیار خوب باشند، اما وقتی نوبت به توسعه مقیاس کسبوکار میرسد، افراد ارشد شبکه شما، میتوانند درسهای ارزشمندی برایتان داشته باشند. د) شما به دنبال جمعآوری کمکهای مالی هستید: هیچچیزی سختتر از اقناع سرمایهگذاران نسبت به یک ایده جدید (که اغلب روی کاغذ یا نهایتاً به شکل یک نمونه اولیه است)، نخواهد بود. بحث تأمین مالی استارتآپها، بسیار مهم بوده و در بسیاری موارد، افراد بهرغم داشتن یک ایده خوب و عملکرد فنی مطلوب، تنها به دلیل ناتوانی در جذب سرمایه، شکست میخورند. یک منتور استارتآپی که با استفاده از شبکه ارتباطی گسترده، بتواند شما را با یک سرمایهگذار احتمالی آشنا کند، کمک بزرگی خواهد بود. حتی ممکن است که منتور استارتآپ، خود نسبت به سرمایهگذاری در ایده شما تمایل داشته باشد. این یک وضعیت ایدئال خواهد بود.
شاید هنوز هم متقاعد نشدهاید که یک منتور میتواند مسیر کارآفرینی شما را سادهتر نماید. برای درک بهتر، لازم است مزایای منتورینگ در کسبوکارهای نوپا را بیان نماییم. «Endeavor Insight»، در مصاحبه با تقریباً 700 بنیانگذار استارتآپی و تجزیهوتحلیل دادههای «CrunchBase»، «AngelList» و «Linkedin»، دریافت که 33 درصد از بنیانگذاران استارتآپی که بهترین عملکردها را از خود بهجای گذاشتهاند، توسط کارآفرینان موفق دیگر و متخصصین آشنا به مبانی تجاریسازی در استارتآپها، راهنمایی شدهاند. بر اساس این حقیقت انکارناپذیر، یک رابطه قوی بین موفقیت استارتآپ و منتورینگ وجود داشته و منطقاً باید منتورهای مناسب برای استارتآپ خود استفاده کنید!
اما چگونه میتوان بهترین بهره را از یک منتور استارتآپی برد؟ در ادامه، هفت راهکار برای استفاده حداکثری کارآفرینان از منتورها بیان شده است: