دلیل اصلی به وجود آمدن صندوق ها سرمایه گذاری برای افراد سزمایه گذاری به صورت غیر مستقیم در بازارهای مالی است. سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی به دو صورت انجام می‌شود در حالت اول زمانی است که شما می‌خواهید به صورت مستقیم در بازاری سرمایه‌گذاری کنید یعنی تحلیل، مدیریت سرمایه و ریسک های موجود را همگی خودتان می پذیرید که نیازمند صرف زمان زیادی است اما در صورتی که شما نتوانید به هر دلیلی در بازار مالی به صورت مستقیم فعالیت داشته باشید می‌توانید سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد کرده و آنها برای شما سرمایه گذاری می کنند.
صندوق‌ها بسته به انتخاب ریسک هر فرد متفاوت است به عنوان مثال صندوق‌های درآمد ثابت باری افرادی مناسب است که ریسک پایینی دارند و می خواهند تحت هیچ شرایطی متضرر نشوند. صندوق‌های مختلط ریسک میانه ای دارد و ترکیبی از سهام بورسی و درآمد ثابت است و صندوق‌های سهامی که به دلیل سرمایه گذاری عمده در بورس ریسک بالاتری دارد از جمله صندوق های سرمایه گذاری به حساب می آیند. صندوق‌های دیگری نیز هستند که سرمایه‌گذاری عمده خود را در بازارهای مالی دیگری از جمله بازار طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا عمده سرمایه خود را به خرید طلا اختصاص می‌دهند و بخش کوچکی آن را در بازارهای مالی دیگر از جمله اوراق قرضه، بازار مشتقه و … اختصاص می دهند.
زمانی که شما می‌خواهید سرمایه‌گذاری روی طلا داشته باشید اگر بخواهید به صورت مستقیم این کار را انجام دهید می‌توانید طلای فیزیکی خریداری کنید یا اینکه در بازارهای جهانی ترید کنید یا اینکه بخواهید توی بازارهای مشتقه فعالیت داشته باشید قطعاً ریسک بالاست و در صورت فیزیکی خرید آن شما ریسک بزرگی همچون سرقت را می‌توانید به جان بخرید اما زمانی که سرمایه گذاری در طلا را به صورت خرید صندوق ها انجام میدهید چندین مزیت به صورت همزمان برای شما اتفاق می‌افتد بزرگترین مزیت آن فیزیکی نبودن آن است که ریسک سرقت ندارد. نکته بعدی سرمایه گذاری شما با هر مبلغی که دارید می باشد، یعنی شما با 100 هزار تومان نیز می توانید خرید صندوق را انجام دهید.
ما در این مقاله می‌خواهیم به صورت مفصل در مورد این صحبت کنیم که به چه صورت شما می توانید خریدی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا داشته باشید لطفاً با ما همراه باشید
صندوق‌های سرمایه‌گذاری در حالت کلی به دو دسته تقسیم بندی میشوند صندوق های ETF یعنی قابل معامله در بورس و صندوق‌های صدور و ابطال. در صندوق‌های صدور ابطال شما می‌بایست در آن صندوق شما با عقد قرارداد سرمایه خود را به آن صندوق واریز می کنید و در صورت فسخ قرارداد چه در مدت معین چه زودتر ازآن قرارداد شما فسخ می شود. اما در صندوق های ETF شما به مانند خرید سهم در بورس می بایست آن صندوق را خرید و فروش می کنید.
نحوه خرید صندوق های طلا، برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها کافی است پس از ثبت‌نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی، نماد صندوق را در سامانه‌های معاملاتی جست‌وجو کنید.
ترکیب دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری طلا
صندوق‌های کالایی مبتنی بر دارایی طلا، از قوانین مشخصی برای تقسیم سبد دارایی خود پیروی می‌کنند. حداقل ۷۰ و حداکثر ۹۰ درصد از پرتفوی یک صندوق طلا از دارایی‌هایی چون گواهی سپرده سکه، سلف سکه، گواهی سپرده شمش طلا و سایر ابزارهای مبتنی بر دارایی‌های طلا تشکیل شده است. مابقی پرتفوی این صندوق‌ها به دارایی‌هایی چون سپرده‌های بانکی، اوراق درآمد ثابت و … اختصاص می‌یابد.
تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری در ایران
تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری در ایران از سال 86 آغاز می‌شود. صندوق های سرمایه گذاری در آخرین روزهای کاری بورس اوراق بهادار تهران در اسفندماه سال 1386 به بازار سرمایه معرفی شدند.
اما صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا در سال 1395 اتفاق افتاد. در آن سال دو اتفاق مهم رخداد که یکی افتتاح اولین صندوق سرمایه گذاری جسورانه و دیگری افتتاح اولین صندوق سرمایه گذاری در طلا بود. جمع صندوق‌های فعال در بازار به 174 صندوق با ارزش دارایی بیش از 130 هزار میلیارد تومان رسید که 128 هزار میلیارد تومان آن متعلق به صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت بود.
در پایان سال 1396 تعداد صندوق های سرمایه گذاری به 172 صندوق رسید که ارزش دارایی‌های آنها بیش از 145 هزار میلیارد تومان و تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در آنها بیش از 3250 میلیارد واحد بوده است.
در سال 1397 نیز تعداد صندوق های سرمایه گذاری با احتساب صندوق‌هایی منحل شدند، به 163 صندوق رسید که در بین آنها 75 صندوق با درآمد ثابت، 20 صندوق مختلط و 68 صندوق سهامی وجود داشت و مجموع ارزش دارایی‌های همه صندوق‌ها حدود 151 هزار میلیارد تومان بود.
در آن زمان 7 صندوق سرمایه گذاری پویا، حافظ، کارگزاری بانک صادرات، سهم آشنا، خبرگان سهام، پیشتاز و کارگزاری بانک ملی به مقدمات راه‌اندازی و پذیره نویسی خود پرداخته بودند تا در فروردین و اردیبهشت سال 1387 فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کنند.
انواع صندوق‌های سرمایه گذاری طلا در بازار بورس
در حال حاضر تعدادی صندوق سرمایه‌گذاری طلا به صورت ETF در بازار سرمایه فعال هستند که نماد آنها به‌عنوان صندوق‌های قابل معامله در بورس، مانند یک سهم معمولی معامله می‌شود و نیاز به کد معاملاتی مجزا از کد بورسی ندارد. این صندوق‌های پذیرش‌شده عبارت‌اند از:
• صندوق سرمایه‌گذاری زرین آگاه (مثقال)
• صندوق سرمایه‌گذاری لوتوس
• صندوق سکه طلای کیان
• صندوق سرمایه‌گذاری عیار مفید
• صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان
• صندوق کیمیا زرین کاردان
• صندوق مبتنی بر طلای صبا
• صندوق سرمایه‌گذاری زرفام آشنا
• صندوق سرمایه‌گذاری سکه طلا کهربا
• صندوق آلتون
بهترین صندوق سرمایه گذاری طلا
با بررسی نمودار عملکرد این صندوق‌ها و میزان بازدهی آنها، می‌توانید بهترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا را انتخاب کنید. شفافیت اطلاعات، یکی از مزایای مهم بازار بورس است. هر صندوق وبسایت مخصوص خود را دارد و موظف است در بازه‌های زمانی مشخص، اطلاعات عملکرد خود را در این وبسایت منتشر کند. وبسایت‌های مختلفی رتبه‌بندی صندوق‌ها را اعلام می‌کنند و گزارش‌هایی از وضعیت صندوق‌های طلا در بازار بورس ارائه می‌دهند. مهمترین مرجع برای پیدا کردن بهترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا در بازار بورس ایران، وب سایت فیپیران است.
مزایای صندوق سرمایه‌گذاری طلا
سرمایه‌گذارانی که دارایی‌های خود به خرید واحدهای صندوق طلا اختصاص می‌دهند، از مزایای متعدد این صندوق‌ها بهره‌مند میشوند. در ادامه به مهمترین مزیت این صندوق‌ها می‌پردازیم:
کسب سود مطابق با رشد بازار طلا
رفع مشکلات خرید فیزیکی طلا و نگهداری آن (چون سرقت، کلاهبرداری، حمل و …)
پرداخت کارمزد کمتر در معامله صندوق‌های طلا
امکان معامله ساده‌تر در بستر مطمئن و قانونی سازمان بورسنقدشوندگی بالا با توجه به رکت بازارگردان صندوق طلا
امکان سرمایه‌گذاری با حداقل ۱۰۰ هزار تومان و بدون نیاز به سرمایه اولیه کلان
بهره‌مندی از تیم حرفه‌ای مدیریت دارایی
دون نیاز به پایش مداوم بازار
بدون نیاز به یادگیری ابزارهای تحلیل بازار
گاو صندوق و شمش از جنس طلا
چالش‌های سرمایه‌گذاری در صندوق طلا
صندوق‌های طلا در بازار بورس، امکانی را فراهم کرده‌اند که سرمایه‌گذاران در کنار بهره‌مندی از مزایای صندوق، از بازدهی بازار طلا هم بهره‌مند شوند. با این حال، در بازه زمانی کوتاه مدت، ریسک کاهش قیمت واحدهای صندوق وجود دراد. با این حال، بازار طلا در بازه زمانی بلندمدت همواره سودآور بوده است.
بنابراین تنها چالش سرمایه‌گذاری در این صندوق را می‌توان نوسانات قیمت طلا به شمار آورد. البته با توجه به مدیریت حرفه‌ای و کارشناسانه در صندوق‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق طلا به مراتب کمتر از بازار آزاد و سنتی خواهد بود.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت صندوق طلا
معمولا سرمایه‌گذارانی که صندوق‌های طلا را انتخاب می کنند، به دنبال کسب سود از رشد بازار طلا هستند. علاوه بر این موضوع، صندوق‌های طلا چالش‌های بسیاری را مدیریت کرده است. این صندوق‌ها که ابزاری غیرمستقیم برای کسب سود از بازار سرمایه به شمار می‌روند، مسیر دستیابی به سود از این بازار را بسیار ساده کرده‌اند.
بازدهی صندوق‌های طلا در بازار بورس ایران، تحت تاثیر دو عامل اصلی است:
- نوسانات اونس جهانی
- نوسانات ارزی به خصوص نوسان قیمت دلار
- دلیل این مساله آن است که فلز طلا، در بازارهای جهانی با نرخ دلار آمریکا معامله می‌شود. پس نوسانات ارزی در بازارهای داخلی می‌تواند ارزش طلا را دستخوش تغییرات کند. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند از رشد بازار و هم‌چنین نوسانات آسیب‌زا در امان بمانند و ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.
مقایسه سرمایه‌گذاری در صندوق طلا با دیگر صندوق‌ها
صندوق‌ها را می‌توان یکی از پرطرفدارترین ابزارهای کسب سود غیرمستقیم از بازار سرمایه به شمار آورد. با در نظر گرفتن سبد دارایی صندوق، می‌توان آن را به چند دسته مختلف تقسیم کرد، از جمله:
- صندوق‌های با درآمد ثابت
- صندوق‌های در سهام
- صندوق‌های مختلط
- صندوق‌های کالایی (مبتنی بر دارایی‌های مختلفی چون طلا و …
تفاوت اصلی و اولیه صندوق طلا، در سبد دارایی آن است. همان طور که پیش از این هم اشاره کردیم، بیش از ۷۰ درصد دارایی این صندوق به مواردی چون گواهی سپرده سکه، سلف سکه، گواهی سپرده شمش طلا و سایر ابزارهای مبتنی بر دارایی‌های طلا اختصاص می‌یابد.
مابقی پرتفو برای مدیریت ریسک این صندوق به دارایی‌های درآمد ثابت اختصاص می‌یابد. با این حال، گستردگی چندانی در پرتفوی یک صندوق طلا به چشم نمی‌خورد. البته این مساله می‌تواند به عنوان مزیت صندوق طلا در سرمایه‌گذاری متمرکز در این بازار به شمار رود. در مقابل، انواع دارایی‌های موجود در بازار سرمایه چون سهام، انواع اوراق بهادار، انواع گواهی‌های سپرده و … در پرتفوی دیگر صندوق‌ها وجود دارند.
صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا
سوالات متداول
صندوق سرمایه گذاری در طلا چیست؟
صندوق‌های طلا (Gold Funds) نوعی از صندوق های سرمایه گذاری کالایی قابل معامله در بورس هستند. مدیران این صندوق‌ها سرمایه‌های جمع‌آوری شده را در گواهی سپرده سکه طلا و شمش طلا و اوراق مبتنی بر سکه طلا و شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند.
آیا بازدهی صندوق های سرمایه گذاری طلا مشابه سکه طلا است؟
مدیریت سرمایه در صندوق طلا از طریق یک سبدگردان حرفه‌ای انجام می‌شود تا از نوسانات ناگهانی سرمایه‌گذاری در امان باشد. این موضوع موجب می‌شود بازدهی در این صندوق‌ها عینا برابر با بازدهی سکه طلا و شمش طلا نباشد ولی متناسب با آن است.
آیا سود صندوق‌های طلا تضمین شده است؟
طبیعتا دادن تضمین و تعهد در سودآوری در بازار سرمایه با توجه به ماهیتی که دارد، امکان‌پذیر نیست. سرمایه‌گذاران باید به نوع سرمایه‌گذاری و دارایی‌هایی که خریداری می‌کنند، توجه کنند. عمده سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در سکه طلا و شمش طلاست. ارزش سکه طلا و شمش طلا نیز وابسته به دو عامل قیمت جهانی اونس طلا و طبیعتا نرخ ارز است.
محدودیت دامنه نوسان در صندوق های طلا به چه صورت است؟
محدوده دامنه نوسان در صندوق های مبتنی بر طلا، روزانه ۱۰ درصد است.
بزرگترین پلتفرم مشاوره آنلاین اقتصادی در ایران به همراه مشاوره انلاین کسب و کار مجموعه‌ای در زمینه شناسایی ریسک‌های ژئوپلیتیک و مشاوره در مباحث اقتصادی و سرمایه‌گذاری است که ریسک‌ها را ارزیابی و فرصت‌ها را برای سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و صاحبان کسب‌وکارها به وجود می‌آورد.
